Op 25 februari 2011 had Fontys Hogescholen haar finest moment met het eindevent van het iPadproject. Het experiment met 100 iPads voor studenten was in alle opzichten een succes en alle bereikte resultaten kwamen uitgebreid aan bod tijdens een bijzondere middag. Niet alleen werd duidelijk wat het project van initiator, inspirator en motor Eric Slaats voor het leren van studenten had opgeleverd, ook werd nog eens duidelijk welke bijzondere applicaties studenten hadden ontwikkeld in de pilotperiode. Wie daar het fijne van wil weten, moet maar eens kijken op iFontys.
Eindelijk een mooi voorbeeld van de succesvolle inzet van iPads in het onderwijs. Leren met mobile devices bestaat nu echt in Nederland en kan nu alleen nog maar groeien als andere instituten Fontys Hogescholen hierin volgen. Ik mocht tijdens het event mijn kijk geven op de iPad en dat was een mooie gelegenheid om mijn aangescherpte ideeën te delen met alle aanwezigen. Ik zeg aangescherpt, omdat ik in mei 2010 in het artikel Vier redenen waarom de iPad het onderwijs verovert het onderwerp al eens had aangekaart. Toen zag ik alles zonnig, maar inmiddels zie ik wel een paar wolken.
Het succes van de iPad als mobiel leerinstrument meet ik inmiddels af aan drie criteria. Het is het bekende rijtje van hardware, software en content. Hoe goed scoort de iPad hierop?
1. Hardware
Het bijzondere is dat de iPad nooit specifiek voor het onderwijs is gemaakt, maar zich er uitermate goed voor leent. Handzaam, snel, veel connecties. Natuurlijk kan elke gebruiker drie verbeterpunten noemen, maar heb je dat niet bij elk ding? Een van de reacties op mijn artikel destijds was dat je er geen scriptie op kunt tikken. Ik zei toen dat dit misschien geen makkelijke klus is, maar dat ik me afvraag of we over een tijdje nog wel klassieke scripties schrijven. Misschien zet een iPad ons wel op een heel ander spoor van interactieve, multimediale proeven van bekwaamheid.
2. Software
Inmiddels zijn er vele apps die speciaal voor het onderwijs zijn gemaakt, danwel heel goed bruikbaar zijn voor het onderwijs. Het gaat dan zowel om vakinhoudelijke thema’s als apps die een hulpmiddel zijn, bijvoorbeeld notitieapps. There’s an app for everything. En als die app er dan toch niet is, dan wordt die gewoon ontwikkeld. De ontwikkelde apps binnen iFontys zijn daar een mooi voorbeeld van.
3.Content
So far so good. Dan content. Hier lijkt het succes wat te stokken, want er is nog relatief weinig content beschikbaar als ebook in welk format dan ook. Het punt is dat je die zelf niet zomaar maakt en als je dat zou doen, al snel tegen zaken als auteursrechten aanloopt. Hier ligt een uitdaging voor de uitgevers/educatieve uitgevers. In Amerika gaan nu de eerste grote educatieve uitgevers grootschalig aan de slag met hun titels als ebooks, dus voor de Engelstalige vakliteratuur zijn de prognoses goed. Maar in Nederland?
Of de Nederlandse uitgevers dit ook snel gaan doen, hangt naar mijn idee van twee dingen af: vertrouwen dat goede content nog steeds geld waard is, ook digitaal, en een stijgende roep vanuit het onderwijs om goede e-content.
Het eerste punt: vertrouwen
Het stomste wat uitgevers kunnen doen, is de angst vertonen die de muziekindustrie ook liet en laat zien. Angst voor illegale kopieën en downloads. We weten inmiddels allemaal wat die angst heeft opgeleverd. In plaats van die angst te vertonen, is het slimmer om slim na te denken over de waarde van goede content en de juiste manier om die waarde te verzilveren. Ik besef dat de belangen groot zijn, alleen al omdat onderwijsmethoden enorme cashcows zijn en daar wil je geen risico’s mee lopen. Maar een verandering die je niet tegen gaat houden, kun je maar beter met vertrouwen tegemoet zien, dan met angst afweren.
Het tweede punt: de roep om content
Nederlandse uitgevers zullen naar mijn mening sneller overstag gaan wanneer de vraag vanuit het onderwijs groot genoeg wordt. Die vraag moet dan van gebruikers komen: scholen, docenten en studenten. Die moeten die behoefte expliciet hebben en maken. Maar docenten zijn regelmatig gewend aan de genoemde langlopende lesmethoden en willen pas overstag gaan als die methode dan ook in ebook beschikbaar is. Wie gaat dan op wie wachten? Dit is nog wel een lastig punt.
Dan de studenten, waarvoor het allemaal bedoeld is. Zij moeten de factor zijn die bepaalt dat de ebooks er gewoon moeten komen, dat ze zich alleen inschrijven bij opleidingen die deze innovatie hebben omarmd, danwel bereid zijn om ervoor te gaan. En daar zou het belang van de scholen moeten liggen. Innovatief imago versterkt aantrekkingskracht en is dus lucratief. Los van het eigen geloof in de kracht van innovatie in het onderwijs.
Wel of niet?
Ik geloof dat de iPad (of welke kloon dan ook) niet meer weggaat uit het onderwijs. De definitieve doorbraak zit ‘m in het gedrag van de uitgevers en die gedragsverandering is naar mijn idee een kwestie van tijd. Het onderwijs verdient de iPad en de iPad verdient het onderwijs. Een van de mooiste quotes die ik ooit tegenkwam, is die van een uitermate tevreden docent die de iPad heeft omarmd:
‘This is a device we bought, but it’s not just a textbook or an instrument, or a set of art tools – it’s all of those things and more’